Weblogbericht | 09-01-2017 | Pim Warffemius

Reistijd als belevenis

Oost west, thuis best: nergens voelen we ons zo op ons gemak als thuis. De tijd die we thuis doorbrengen ervaren we als zeer waardevol. Ook de tijd op het werk of op school is ons veel waard, en niet te vergeten onze vrije tijd, waarin we plezier beleven en ons ontspannen. Om van een plaats waar we graag zijn naar een andere plaats te gaan waar we graag zijn, zullen we tijd als reistijd moeten besteden. Deze tijd hoeft echter absoluut geen ‘verloren’ tijd te zijn, zo betogen Jain en Lyons, twee onderzoekers van de University of the West of England. Zij laten zien dat reistijd in de auto en het openbaar vervoer nuttig, aangenaam en een belevenis op zich kan zijn. Onderweg in de trein geniet je van het landschap of een goed gesprek, kijk je een film op de iPad, volg je een cursus, heb je contact met vrienden via facebook, lees je de krant, ontspan je je, handel je telefoontjes af of werk je via wifi. Een comfortabele zitplaats en een nuttige of aangename besteding van de reistijd, maakt reistijd in de trein waardevol voor de reiziger.

Natuurlijk verwacht elke reiziger daarnaast ook dat de basisvoorzieningen in orde zijn. Denk aan een schone en comfortabele zitplaats in een rustige coupé, de aanwezigheid van wifi en dat de trein op tijd rijdt.

Meer uit je dag halen

In Engeland is onderzoek gedaan naar de waarde van het nuttig kunnen besteden van treinreistijd. We pasten in onze paper de resultaten van het Engelse onderzoek toe op de treinreistijd in Nederland. Onze som is gebaseerd op de best beschikbare aannames over het nuttig kunnen besteden van treinreistijd, maar moet nog verder worden ontwikkeld.

Niet de hele reistijd kan nuttig worden besteed. Aan het begin van elke reis heeft de reiziger een paar minuten nodig om zich te installeren - een stoel vinden, jas uitdoen, spullen pakken om de tijd nuttig door te brengen – en aan het eind is tijd nodig om op te ruimen. Uit onderzoek van NS blijkt dat nu 40 procent van de reizigers zijn reistijd als werktijd, of op een andere gewenste manier, kan besteden. Verder schat NS in dat, in potentie, gemiddeld 80 procent van de reistijd als werktijd kan worden besteed. De situatie in Engeland is vergelijkbaar. Het verschil tussen de huidige situatie en het potentieel, betekent dat er winst te boeken valt. Investeren in reiscomfort kan meer reistijd tot waardevolle tijd maken. Treinreizigers kunnen meer uit hun dag halen.

Investeren in kortere reistijd of in waardevollere reistijd?

De traditionele manier om het reizen per openbaar vervoer te verbeteren is via investeringen in infrastructuur en snelheid, waardoor reistijden korter worden. Maar, zoals uit het bovenstaande blijkt: er is dus ook een andere manier. Eén waardoor de reistijd waardevoller wordt. Door investeringen in reiscomfort, zowel in ov-voertuigen als op stations, kunnen reizigers hun reistijd naar eigen inzicht beter besteden. Deze laatste ontwikkeling speelt nu volop.

Ook bij de auto zien we een ontwikkeling naar een steeds waardevollere reistijd. De mobiele telefoon heeft hierin waarschijnlijk een belangrijke rol gespeeld. In de toekomst kan de zelfrijdende auto de reistijd in de auto nog meer verrijken. De auto is dan getransformeerd tot een aangename verblijfsruimte.

Dit roept een interessante vraag op. Stel dat we in de toekomst de tijd die we onderweg zijn net zo waardevol kunnen besteden als de tijd die we thuis of op het werk doorbrengen. Is het dan nog wel zinvol om te investeren in snelheidswinst?