Elektrische (vracht)fietsen in opmars
Weblog
Niet zelden word ik met mijn gewone (niet-elektrische) fiets rechts of links gevaarlijk snel ingehaald door een bezorger op een elektrische fiets. Ik vraag me af en toe af of dit nu een goede ontwikkeling is. Aan de andere kant wordt ook niemand blij van een stinkende dieselbestelbus die een smalle straat blokkeert omdat de bezorger even snel een pakketje moet afleveren.
Bezorgers die rondrijden op elektrische fietsen en vrachtfietsen leveren vaak maaltijden, boodschappen of postpakketten af. Maar daar blijft het niet bij. Ook sommige servicemonteurs en andere vaklui zoals schilders en loodgieters, weten de weg te vinden naar een elektrische vrachtfiets. Vrachtfietsen zijn fietsen met een laadruimte voor of achter op de fiets.
Aantallen onbekend
Veel stedelingen zullen beamen dat het aantal commerciële bezorgers op elektrische (vracht)fietsen de laatste jaren is toegenomen. We weten niet hoeveel dat er precies zijn. De branchevereniging van logistieke dienstverleners TLN schatte eind 2021 in dat er toen ongeveer 3.500 vrachtfietsen voor logistieke activiteiten rondreden in Nederland en dit aantal groeit. Over hoeveel koeriers er rondrijden met een rugzak op een normale elektrische fiets zijn geen gegevens bekend.
Redenen om over te stappen naar een elektrische vrachtfiets
Bedrijven stappen over van een dieselbestelbus naar een elektrische vrachtfiets omdat ze zich met een fiets snel, gemakkelijk en efficiënt door de stad kunnen verplaatsen. Dit blijkt uit gesprekken, die we hebben gevoerd voor de recente KiM-studie, met bedrijven die al elektrische fietsen gebruiken en met fabrikanten, experts en brancheverenigingen. Ook noemden zij in de gesprekken duurzaamheid, imago en kostenbesparing als reden om een vrachtfiets te gebruiken.
Niet elke fiets vervangt een bestelbus
Een deel van de elektrische (vracht)fietsen vervangt geen goederenvervoer maar personenvervoer. In plaats dat iemand zelf een boodschap of product ophaalt, wordt deze thuisbezorgd. Deze verschuiving van personenvervoer naar goederenvervoer is al langer gaande, maar kan versterkt worden door de komst van vrachtfietsen. Daarnaast kunnen de ritten die commerciële (vracht)fietsen maken helemaal niets vervangen. Mensen gaan bijvoorbeeld niet minder vaak naar de winkel, doordat er boodschappen zijn thuisbezorgd, maar ze kopen minder producten per winkelbezoek. Ook kunnen de elektrische (vracht)fietsen de vorming van nieuwe diensten stimuleren die niet of minder goed mogelijk zijn met bestelbussen. Zo zijn elektrische fietsen ideaal om binnen een beperkte tijd maaltijden of boodschappen te bezorgen.
Toekomstverwachting
Vrachtfietsen en andere lichte elektrische voertuigen zoals snor- en bromvrachtfietsen blijven een rol spelen in het Nederlandse mobiliteitssysteem van de toekomst. Maar schattingen over hoe groot de rol gaat zijn, lopen sterk uiteen. Ze zouden 10% tot 40% van de bestelautoritten in de stad kunnen vervangen door lichte elektrische voertuigen, waarvan vrachtfietsen waarschijnlijk een aanzienlijk deel voor hun rekening zullen nemen. Deze potentie hangt ook samen met de introductie van de zero-emissie zones en de stimulering van elektrische bestelbussen. Meer beleidsmatige inzet op elektrische bestelbussen leidt tot minder lichte elektrische voertuigen en visa versa.
In de toekomst zullen we waarschijnlijk elektrische (vracht)fietsen op het fietspad blijven tegenkomen. Moeten we dit afremmen om gevaarlijke situaties op fietspaden te voorkomen? Ik denk het niet. We moeten niet inzetten op minder elektrische vrachtfietsen, maar meer op een goed gedrag van de bezorgers op elektrische fietsen. Hier ligt ook een rol voor de werkgevers, bijvoorbeeld door de elektrische fietsen te voorzien van smartphone-houders en snelheidsbegrenzers. Een betere handhaving helpt ook om veiliger verkeersgedrag te stimuleren. Zo kunnen we het beste van twee werelden hebben: schone, lichte, wendbare voertuigen in de stad én veilige fietspaden.