Ontwikkelingen in wonen en werken: mogelijke gevolgen voor woon-werkverkeer
Maatschappelijke ontwikkelingen kunnen van invloed zijn op het woon-werkverkeer. Door ontwikkelingen zoals een stijgend opleidingsniveau, toename van de pensioensleeftijd en steeds meer werkende migranten zou het aantal woon-werkverplaatsingen de komende jaren kunnen toenemen. Tegelijkertijd kunnen trends zoals tijd- en plaatsonafhankelijk werken, automatisering en duurzamer mobiliteitsmanagement mogelijk leiden tot een afname van het aantal woon-werkverplaatsingen. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) heeft deze en andere ontwikkelingen op het gebied van wonen en werken en de gevolgen voor het woon-werkverkeer kwalitatief beschreven. De resultaten zijn gebundeld in de publicatie 'Maatschappij in beweging: Ontwikkelingen in wonen en werken en gevolgen voor woon-werkverkeer'.
22 ontwikkelingen
De onderzoekers van het KiM hebben in totaal 22 ontwikkelingen op het gebied van wonen en werken geïdentificeerd, met mogelijke relevantie voor het woon-werkverkeer. Deze ontwikkelingen zijn ingedeeld in 3 groepen op basis van de mate van prioriteit vanuit mobiliteitsperspectief voor de komende 10 jaar. De gevolgen voor het woon-werkverkeer zijn uitgedrukt in het aantal verplaatsingen, de gemiddelde reisafstand, - reistijd en het aandeel mensen dat met de auto naar het werk reist.
Groep 1
Arbeidsparticipatie van vrouwen, een gemiddeld hoger opleidingsniveau, tijd- en plaatsonafhankelijk werken, duurzaam mobiliteitsmanagement, meer werkende migranten, flexibilisering, verstedelijking en ruimtelijke verschuivingen van werk zijn ontwikkelingen die de komende 10 jaar naar verwachting zullen doorzetten. Daarnaast hebben ze effect hebben op woon-werkverkeer. Ze verdienen dan ook prioriteit vanuit mobiliteitsperspectief.
Groep 2
Automatisering van werk, arbeids- en woningmarktkrapte zijn 3 ontwikkelingen waarvan het onzeker is in welke mate ze de komende jaren doorzetten. Doen ze dat wel, dan hebben ze waarschijnlijk effecten op het woon-werkverkeer. Daarom verdienen deze ontwikkelingen enige prioriteit vanuit mobiliteitsperspectief.
Groep 3
De andere geanalyseerde ontwikkelingen in dit onderzoek hebben naar verwachting minder effect op het woon-werkverkeer, of doen zich de komende 10 jaar slechts in beperkte mate voor. Deze ontwikkelingen hebben dan ook minder prioriteit nodig vanuit mobiliteitsperspectief.
Anticiperen
Het KiM voerde dit onderzoek uit op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Zicht op ontwikkelingen op de arbeids- of woningmarkt kan helpen om vanuit mobiliteitsbeleid vroegtijdig te kunnen anticiperen op mogelijke ongewenste effecten. Daarnaast kunnen verkeersmodellen verder geoptimaliseerd worden. Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van interviews met experts en een analyse van de literatuur op dit gebied.