Wmo-vervoer en Valys houden mensen met een mobiliteitsbeperking mobiel
Het doelgroepenvervoer in Nederland draagt bij aan de zelfredzaamheid van zijn gebruikers en hun mogelijkheden om maatschappelijk actief te zijn. Zonder deze speciale vervoersvoorziening zou het mensen met een mobiliteitsbeperking vaak niet lukken om buitenshuis activiteiten uit te voeren en aan de samenleving deel te nemen: een meerderheid van de gebruikers (52%) zou thuisblijven bij de laatst gemaakte rit, zo concludeert het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) in een verkennende studie naar de gebruikers en het gebruik van het Wmo-vervoer en Valys. Het KiM keek ook naar de mogelijkheden van gebruikers om voor ritten in het doelgroepenvervoer uit te wijken naar andere vervoerwijzen. Het aandeel dat kan verschuiven naar het openbaar vervoer schat het KiM gering. Dat en meer is te lezen in de publicatie 'De reizigers in het sociaal-recreatieve doelgroepenvervoer in Nederland'.
Noodzakelijke aanvulling
De resultaten van het onderzoek laten zien dat voor de meeste gebruikers van het sociaal-recreatieve doelgroepenvervoer de vervoersdienst (Wmo-vervoer of Valys) een noodzakelijke aanvulling vormt op het palet van reismogelijkheden, vooral op momenten en over afstanden waarbij andere opties afvallen. Het gebruik van openbaar vervoer is meestal geen alternatief, omdat het aanbod ontoereikend is voor de gewenste verplaatsing en omdat de gebruiker van de speciale vervoersdiensten niet of moeilijk zelfstandig met het openbaar vervoer kan reizen.
Scheve verdeling
Het gebruik van de vervoersdiensten is opvallend scheef verdeeld: circa 20% van de mensen met toegang tot het Wmo-vervoer is goed voor 80% van alle gemaakte ritten. Mede vanwege de scheve verdeling is een duidelijk onderscheid tussen 'pashouders' (mensen met toegang), 'gebruikers' (pashouders met actief gebruik) en 'passagiers' (mensen in het voertuig) noodzakelijk voor onderzoek en beleid. Reismotieven zijn veelal sociaal, medisch en recreatief van aard. Het gebruik van de diensten stijgt bij ongunstige weersomstandigheden. De ritten worden doorgaans telefonisch besteld, meestal ruim voor vertrek.
Veelal 75 jaar en ouder
De gebruikers zijn veelal 75 jaar en ouder en wonen bovengemiddeld vaak in stedelijk gebied. Onder de gebruikers domineren de vrouwen, ook wanneer er rekening wordt gehouden met het hoge aandeel vrouwen op hoge leeftijden. De gebruikers zijn gemiddeld genomen tevreden over de voorziening, vooral over het persoonlijk contact en de assistentie tijdens de reis. Zij zijn het meest kritisch over de reistijd en betrouwbaarheid.
Voor dit onderzoek maakte het KiM gebruik van rittenregistraties van Valys en bij het Wmo-vervoer in diverse regio's. Ook werden telefonisch en online vragenlijsten afgenomen onder gebruikers van de sociaal-recreatieve vervoersdiensten.