De bus over de grens: grensoverschrijdende busverbindingen in Nederland
Er zijn 50 buslijnen over korte afstanden (minder dan 50 kilometer) van Nederland naar België of Duitsland. Op 40 daarvan worden per dag minder dan 200 grensoverschrijdende reizen gemaakt. Dat is weinig in vergelijking met buslijnen binnen Nederland. Bij het langeafstandsbusvervoer (meer dan 50 kilometer) is zowel het aanbod als het gebruik de laatste jaren sterk toegenomen. De bus is hier doorgaans goedkoper dan de trein. De bus biedt bovendien vaker een directe verbinding, terwijl de trein meestal sneller is. Dit concludeert het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) in het onderzoek 'De bus over de grens: grensoverschrijdende busverbindingen in Nederland' .
Markt voor busvervoer over korte afstanden beperkt
Landsgrenzen belemmeren nog altijd de ruimtelijke interactie tussen gebieden aan weerszijden ervan. Ze leiden tot minder mobiliteit en dus ook minder ov-gebruik dan in de situatie zonder landsgrens. Dit komt door zaken als taal- en cultuurverschillen, beperkte wederzijdse erkenning van opleidingen, verschillen in belastingregimes en een minder ontwikkelde infrastructuur tussen landen dan binnen een land. De markt voor grensoverschrijdend busvervoer op afstanden tot 50 kilometer is klein en zal dat waarschijnlijk blijven, omdat in de grensgebieden doorgaans geen grote sociaal-economische ontwikkelingen zijn te verwachten. Niettemin is de bus een kosten-effectief alternatief voor enkele regionale grensoverschrijdende railplannen.
Langeafstandsbusvervoer groeit sterk
Het langeafstandsbusvervoer is een geliberaliseerde markt, waarop private vervoerders als Flixbus en IC Bus actief zijn. Het is een vorm van openbaar vervoer en daarmee een onderdeel van het ov-systeem, net als de trein of de 'gewone' bus. Het langeafstandsbusvervoer is de afgelopen jaren zowel in aanbod als in aantallen reizen zeer sterk gegroeid. In 2018 bedroeg het aantal internationale busreizen van en naar Nederland met Flixbus, de belangrijkste aanbieder in dit marktsegment, ongeveer 3,5 miljoen. Ter vergelijking: NS schat het aantal internationale treinreizen over langere afstanden (Thalys, Eurostar, IC Brussel, ICE en IC Berlijn) in 2018 op ongeveer 7 miljoen. Naar verwachting zal de groei van het langeafstandsbusvervoer in de toekomst doorzetten.
Het KiM voerde het onderzoek uit in opdracht van de directie Openbaar Vervoer en Spoor van het ministerie van Infrastuctuur en Waterstaat (IenW).