Substitutiemogelijkheden van luchtvaart naar spoor
De trein kan in 2030 minimaal 1,9 miljoen vliegreizen vervangen op de 13 belangrijkste bestemmingen (tot 800 km) van en naar Schiphol. Vooral tussen Nederland en Londen kan het spoor een goed alternatief bieden door kortere reistijden en meer dagelijkse reismogelijkheden. De trein kan jaarlijks zelfs 3,7 miljoen vliegreizen vervangen door beter transfervervoer en 20% goedkopere treinkaartjes. Deze twee scenario’s komen neer op 12.000 tot 25.000 minder vluchten van en naar Schiphol in 2030. Dit concludeert het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) in het onderzoek ‘Substitutiemogelijkheden van luchtvaart naar spoor’, in opdracht van het ministerie van IenW (directies Luchtvaart & Openbaar Vervoer en Spoor).
Concurrentiekansen voor trein op afstanden tot 800 km
Bij reisafstanden tot maximaal 800 kilometer blijkt de trein nog met het vliegtuig te kunnen concurreren. Daarboven is het reistijdverschil te groot, ook als het voortransport en natransport en de tijd die nodig is voor inchecken en security worden meegerekend. Binnen dit gebied heeft het KiM de verbeterkansen voor de trein voor de 13 belangrijkste bestemmingen met directe vluchten van Schiphol op een rij gezet. Dit zijn Londen, Parijs, Kopenhagen, Berlijn, Frankfurt, Hamburg, München, Basel, Düsseldorf, Hannover, Brussel, Bristol en Birmingham. Vliegen naar de onderzochte bestemmingen is in de meeste gevallen nu nog goedkoper dan de trein, met grote variaties in tarieven naar tijdstip van vertrek en boeken.
Kortere reistijden en meer vertrekmogelijkheden voor de trein
De zes Londense luchthavens trokken in 2017 samen veruit de meeste passagiers van en naar Schiphol: vier tot zes maal meer dan andere belangrijke bestemmingen als Parijs, Berlijn en Frankfurt. De snelle trein naar Londen kan een groot aantal vliegreizen vervangen door een aanzienlijke reistijdverkorting en meer vertrekmogelijkheden. Mogelijke reistijdverkortingen naar andere bestemmingen zijn voor de periode tot 2030 naar verhouding bescheiden (15-45 minuten) en leiden tot kleinere aantallen te vervangen vliegreizen. In totaal kunnen in dit scenario 1,9 miljoen vliegreizen vervangen worden door treinreizen.
Meer kans voor de trein bij betere transferservice
Ongeveer 37 procent van alle vliegreizen naar en van de onderzochte bestemmingen betreft transfervervoer. Deze passagiers stappen op Schiphol (26%) of een andere luchthaven (11%) over van bijvoorbeeld een intercontinentale vlucht naar een vlucht binnen Europa. Hannover, Brussel en Düsseldorf zijn drie van de onderzochte bestemmingen die bijna alleen maar passagiers trekken die op Schiphol vanuit een andere vlucht zijn overgestapt. Een deel van de vliegreis kan mogelijk worden vervangen door de trein door een directe aansluiting van de luchthaven op internationale treinverbindingen, goede bagageafhandeling en gezamenlijke ticketing voor trein en vliegtuig. Als bovendien de prijzen van internationale treintickets met 20% dalen kunnen in dit scenario 3,7 miljoen vliegreizen vervangen worden door treinreizen.