Blog: Verhuizen en andere levensgebeurtenissen
Weblog
Het stond jaren op de slagboom van het ministerie van Infrastructuur en Milieu: “De auto kan best een dagje zonder u”. Iedereen die het parkeerterrein op- of afreed werd met de slogan geconfronteerd, al werd de tekst in de loop der jaren wel steeds vager.
De autorijdende rijksambtenaar werd ingepeperd dat hij best eens het openbaar vervoer of de fiets kon pakken. Het is echter niet waarschijnlijk dat de ambtenaren massaal gehoor hebben gegeven aan de oproep. Het ministerie beschikte immers over een riant parkeerterrein. Kortgeleden is de situatie echter drastisch veranderd. Het ministerie verhuisde naar een groot pand, pal naast het Centraal Station van Den Haag. Geen parkeerterrein meer te bekennen en voor de autoliefhebber een nogal ingrijpende gebeurtenis.
Levensgebeurtenissen doorbreken gewoonten
De verhuizing is voor de medewerkers van het ministerie een grote verandering. In dit geval verhuist het werk, maar heel veel Nederlanders verhuizen natuurlijk ook zelf regelmatig. Verhuizen, kinderen krijgen en een nieuwe baan zijn voorbeelden van “levensgebeurtenissen”. Levensgebeurtenissen zijn om meerdere redenen interessant, maar vooral omdat ze gewoontegedrag doorbreken. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) deed er recent onderzoek naar. Door de gebeurtenissen moeten mensen weer opnieuw nadenken over hun wijze van verplaatsen terwijl mensen het liefste vasthouden aan gewoonten. We staan negen van de tien keer op een vaste tijd op, pakken standaard de auto (of het openbaar vervoer of de fiets) en rijden onze vaste route. Wel zo efficiënt.
Door deze vaste patronen zijn mensen niet makkelijk te beïnvloeden. Je kunt automobilisten informatie bieden over alternatieven, maar daar staan ze niet of nauwelijks voor open. Dat wordt anders tijdens een levensgebeurtenis. In de wetenschappelijke literatuur wordt het gezien als een “window of opportunity”. De gebeurtenis biedt de mogelijkheid om mensen weer te bereiken. Verhuizen kan stressvol zijn, en dan moet je ook nog nagaan hoe je voortaan naar je werk moet reizen. Informatie, bijvoorbeeld over het openbaar vervoer, is nu juist welkom.
Bedrijfsleven weet wel raad met “window of opportunity”
Het bedrijfsleven weet meestal wel raad met de “window of opportunity”. Zo gebruikt de Amerikaanse tabaksindustrie levensgebeurtenissen om jongeren aan het roken te krijgen. De industrie ziet een eerste baan, studeren, samenwonen en in militaire dienst gaan als ideale momenten om haar producten te slijten. Het zijn namelijk stressvolle gebeurtenissen. En, zo is de redenering, waarmee kun je stress beter bestrijden dan met het opsteken van een sigaret? Wetenschappers wijzen erop dat de Amerikaanse overheid nog veel te weinig het belang inziet van levensgebeurtenissen. Ook het beleid zou op levensgebeurtenissen moeten inspelen.
Inspelen op levensgebeurtenissen
Een aantal Nederlandse gemeenten doet het al. Zo werden de nieuwe inwoners van Rotterdam in 2013 welkom geheten met de Rotterdam Welcome Box. Dit welkomstgeschenk bood onder meer informatie over de stad, kortingen op diverse attracties en vrijkaartjes voor het ov. Zo kun je mensen laten kennismaken met het openbaar vervoer in je stad. Het is een kansrijk initiatief omdat mensen die pas verhuisd zijn eerder bereid zijn zo’n aanbod eens te proberen.
Alle werkdagen zonder de auto
Mensen die verhuizen (of andere levensgebeurtenissen meemaken) staan open voor informatie en zijn eerder bereid alternatieve vormen van vervoer te overwegen. Voor de verhuisde ambtenaren van het ministerie viel er niets te overwegen. Hun riante parkeerterrein verdween als sneeuw voor de zon. Zelfs de meest verstokte automobilist was gedwongen zijn gewoontegedrag te veranderen, met als belangrijk voordeel dat het Centraal Station van Den Haag naast de voordeur van het kantoor ligt. Er is sprake van een nieuwe realiteit, zonder dat er een campagne aan te pas hoefde te komen: “De auto kan alle werkdagen zonder u”.